Banki i transformacje ekologiczne: najnowsze innowacje.

Przemiana ekologiczna i energetyczna – wyzwanie o ogromnym znaczeniu

Przemiana ekologiczna i energetyczna jest ogromnym wyzwaniem, które podejmują banki dzięki różnym nowoczesnym innowacjom.

Świadome wyzwań środowiskowych, liczne instytucje bankowe wprowadzają innowacje, tworzą nowe narzędzia lub rozwijają nowe modele biznesowe, aby stać się aktywnymi uczestnikami transformacji ekologicznej. O jakich innowacjach mowa i w jaki sposób także klient może uczestniczyć w tych przemianach?

Spis treści

• Rola sektora bankowego w transformacji energetycznej

• Jak poznać ślad węglowy swojego banku?

• Jakie działania podejmują banki na rzecz transformacji energetycznej?

• Wybór produktów bankowych wspierających transformację – znaczenie etykiet i certyfikatów

• Zielone obligacje jako nowe narzędzia finansowania

Rola sektora bankowego w transformacji energetycznej

W czasach, gdy świadomość kryzysu klimatycznego staje się coraz silniejsza, ślad węglowy banku staje się jednym z kryteriów wyboru dla wielu klientów.

W 2019 roku organizacja Oxfam opublikowała raport oparty na badaniu niezależnej firmy Profundo: przeanalizowano działalność finansową czterech dużych grup bankowych we Francji – Banque Populaire – Caisse d’Epargne, Crédit Agricole, BNP Paribas i Société Générale – aby obliczyć ich ślad węglowy.

Wiele banków finansuje projekty w sektorze energetycznym. Gdy są to projekty związane z paliwami kopalnymi, ślad węglowy banku, a tym samym także konta bankowego klienta – zarówno prywatnego, jak i firmowego – znacząco rośnie.

Jak przypomina raport Oxfam, „wykorzystywanie paliw kopalnych odpowiada za 80% globalnych emisji CO₂”. Autorzy badania podają, że w 2018 roku emisje gazów cieplarnianych wynikające z działalności finansowej i inwestycyjnej czterech największych francuskich banków w sektorze paliw kopalnych przekroczyły 2 miliardy ton ekwiwalentu CO₂, czyli 4,5 razy więcej niż całkowite emisje Francji w tym samym roku.

Sektor bankowy ma zatem kluczową rolę do odegrania w transformacji energetycznej i wsparciu dla odnawialnych źródeł energii. Według raportu Oxfam, pieniądze Francuzów ulokowane w bankach odpowiadają za większą część emisji CO₂ niż ich własna konsumpcja.

Jak poznać ślad węglowy swojego konta bankowego?

Aby pomóc klientom obliczyć ślad węglowy ich kont bankowych, Oxfam opracował darmowe narzędzie, oparte na dostępnych danych dotyczących charakteru finansowanych projektów.

To narzędzie umożliwia porównanie śladu węglowego różnych instytucji, na podstawie prostych informacji: łącznej kwoty zdeponowanej na rachunkach (bieżących i oszczędnościowych) oraz wyboru banku z listy. Wynik pokazuje roczny poziom emisji gazów cieplarnianych pośrednio generowanych przez wykorzystanie pieniędzy klienta.

Drugie, bardziej zaawansowane narzędzie stworzyła firma społeczna LITA.co, we współpracy z organizacjami takimi jak 2 Degrees Investing Initiative, NEC, Oxfam France, Novethic, Finansol, Carbone 4 i Sycomore Asset Management.

Aplikacja mobilna Rift pozwala konsumentowi sprawdzić wpływ środowiskowy i społeczny jego produktów bankowych. Analizuje jak banki wykorzystują pieniądze ulokowane na rachunkach bieżących, oszczędnościowych i w ubezpieczeniach na życie.

Użytkownik Rift wprowadza dane o rodzaju produktu bankowego, kwocie depozytu i instytucji finansowej. Aplikacja oblicza wtedy ślad węglowy pieniędzy (w kg CO₂ rocznie) i wskazuje ewentualne powiązania z sektorami wrażliwymi (np. zbrojeniowym). Rift proponuje też listę alternatywnych produktów bankowych, lepiej dopasowanych etycznie i ekologicznie do profilu klienta.

Jakie działania podejmują banki na rzecz transformacji energetycznej?

Niektóre banki uczyniły z transformacji ekologicznej i energetycznej priorytet i rozwinęły modele biznesowe oparte na tym wyzwaniu.

Przykłady:

• La Nef – spółdzielnia finansowa wspierająca projekty ekologiczne, społeczne i kulturalne (OZE, rolnictwo ekologiczne, sprawiedliwy handel, recykling). Od 1988 roku sfinansowała ponad 7000 projektów i udzieliła pożyczek na 515 mln €.

• Crédit Coopératif – bank spółdzielczy, który stawia na przejrzystość i pozwala klientom wybierać sektory, które chcą wspierać („Działać dla planety”, „Działać dla sprawiedliwości społecznej”, „Działać dla innej przedsiębiorczości”). Oferuje też kredyty „Eco-Habitat” z obniżonym oprocentowaniem dla projektów ekologicznych.

• Helios – pierwszy w pełni cyfrowy „eko-bank”. Nie finansuje paliw kopalnych, rolnictwa przemysłowego ani zbrojeń. Wspiera efektywność energetyczną, OZE, rolnictwo zrównoważone, transport niskoemisyjny. Klienci mogą śledzić wpływ swoich pieniędzy w aplikacji. Oferuje kartę bankową z drewna, zawierającą o 80% mniej plastiku.

Wybór produktów bankowych wspierających transformację – znaczenie certyfikatów

Istnieje wiele etykiet i certyfikatów, które pozwalają klientom zidentyfikować produkty bankowe i finansowe odpowiedzialne społecznie i ekologicznie:

• Certyfikat ISR – od 2016 r., dotyczy produktów oszczędnościowych finansujących przedsiębiorstwa spełniające kryteria ESG (środowiskowe, społeczne, zarządzania).

• Certyfikat Greenfin – dawniej TEEC, stworzony przez francuskie Ministerstwo Transformacji Ekologicznej. Wyklucza inwestycje w paliwa kopalne i energetykę jądrową.

• Certyfikat Finansol – od 1997 r., dotyczy produktów oszczędnościowych wspierających projekty solidarne i ekologiczne. Wymaga przejrzystości i gwarantuje, że co najmniej 25% zysków trafi do organizacji społecznych.

Zielone obligacje – nowe narzędzia finansowania

Pierwsza zielona obligacja („Climate Awareness Bond”) została wyemitowana w 2007 r. przez Europejski Bank Inwestycyjny, a następnie przez Bank Światowy, władze lokalne i państwa – m.in. Francję i Polskę.

Green bonds (zielone obligacje) to innowacyjne instrumenty przeznaczone na finansowanie projektów wspierających transformację ekologiczną i energetyczną. Emitent musi przeznaczyć środki na z góry określone cele środowiskowe i raportować ich wykorzystanie.

Rynek zielonych obligacji rozwija się dynamicznie od 2013 r., a Francja stała się jego największym emitentem na świecie. W 2020 r., mimo pandemii, łączna wartość emisji przekroczyła 1000 miliardów dolarów, a w 2021 r. rynek nadal rósł w siłę.